ΠΡΟΪΟΝΤΑ... Ελιά
Το ιερό δέντρο
Κατά την Ελληνική παράδοση, η πρώτη ελιά φυτεύτηκε στην Ακρόπολη, από την θεά Αθηνά, στο ναό του Ερεχθείου Μορίου Διός και έτσι ονομάστηκε Μορέα ελιά. Άλλοι υποστηρίζουν ότι συνδέεται με την Κρήτη και συγκεκριμένα με την Κνωσό και τη Φαιστό. Οι Αθηναίοι στα νομίσματά τους απεικόνιζαν την Αθηνά με στεφάνι ελιάς στο κράνος της και έναν αμφορέα με λάδι ή ένα κλαδί ελιάς.
Σε πολλά αρχαία κείμενα , στον Όμηρο, τον Αισχύλο, τον Σοφοκλή, τον Ευριπίδη κά., συναντάμε το δέντρο της ελιάς, το ξύλο, τα κλαδιά και το λάδι της. Στα παλάτια της Κνωσού, σύμφωνα με τη μυθολογία, στα υπόγεια του παλατιού ζούσε φυλακισμένος ο Μινώταυρος, το τέρας με κεφάλι ταύρου και σώμα ανθρώπου. Εκεί φυλασσόταν το λάδι. Μέσα σε αυτές υπήρχαν στέρνες από πέτρα, όπου τοποθετούσαν το λάδι, για να κατακαθίσουν τα διάφορα ξένα στοιχεία που υπήρχαν μέσα του. Όταν καθάριζε το λάδι, το μετέφεραν με μια ειδική κουτάλα σε πιθάρια, όπου και το αποθήκευαν μέχρι να το εμπορευτούν. Στο ναό της Ήρας, στην Αρχαία Ολυμπία, υπήρχε μια ελιά, η καλλιστέφανος, από την οποία έφτιαχναν τον κότινο (στεφάνι αγριελιάς), με τον οποίο στεφάνωναν τους ολυμπιονίκες και τους έδιναν και μια φιάλη ελαιολάδου, ως αναγνώριση νίκης. Η ελιά αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη και στο Κοράνι.
Μετά τον βιβλικό κατακλυσμό του Νώε, το περιστέρι επιστρέφει στην Κιβωτό έχοντας στο ράμφος του ένα κλαδάκι ελιάς, σημάδι ότι κεκόπακε ύδωρ από της γης. Οι Έλληνες φιλόσοφοι, ο Διοσκουρίδης, ο Διοκλής, ο Αναξαγόρας, ο Εμπεδοκλής μελέτησαν τις φαρμακευτικές ιδιότητες της ελιάς και τις θρεπτικές της ιδιότητες . Ο Αριστοτέλης αποκάλυψε την επιστήμη της ελαιοπαραγωγής. Ο Σόλων με νόμο απαγόρευσε να κόβουν πάνω από 2 δέντρα ελιάς τον χρόνο από τους Αθηναϊκούς ελαιώνες, για να προστατεύσει τους ελαιοπαραγωγούς.
Οι αρχαίοι Έλληνες άλειφαν τα σώματά τους και τα μαλλιά τους με λάδι ελιάς,
για περιποίηση και υγεία. Χρησιμοποιούσαν το ελαιόλαδο για να επουλώσουν πληγές, να θεραπεύσουν ασθένειες. Η ελιά εκτός από θρεπτικές ιδιότητες έχει και φαρμακευτικές. Ο Ιπποκράτης αναφέρει
.πάνω από 60 θεραπείες της ελιάς
Στην Κρήτη, η ελιά ήταν αυτή που εξασφάλιζε την οικονομική κυριαρχία του νησιού. Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα. Πολυάριθμα οργανικά κατάλοιπα ελιάς αποδεικνύουν τη συνεχή χρήση του ελαιοκάρπου και του ξύλου από την Παλαιανακτορική έως και την Νεοανακτορική περίοδο. Σημαντικές είναι και οι γραπτές μαρτυρίες που αποκρυπτογραφήθηκαν στις πινακίδες της Γραμμικής Β που ανακαλύφτηκαν στην Κνωσό. Η εντατική καλλιέργεια της ελιάς στη Μινωική Κρήτη ξεκινά από τη Νεολιθική εποχή, πριν 5.000 – 5.500 χρόνια. Στην Προανακτορική εποχή η ελιά ήταν βασικό στοιχείο της διατροφής, ενώ στην Παλαιονακτορική εποχή, πριν 4.000 – 3.700 χρόνια, είχε αρχίσει η συστηματοποίηση της παραγωγής της. Τα κείμενα της Γραμμικής Β, οι τοιχογραφίες καθώς και τα ζωγραφισμένα αγγεία και μικροτεχνήματα μας δίνουν σημαντικότατες πληροφορίες…
Η ελιά αποτελεί "ιερό δέντρο" από τα αρχαία χρόνια και βρισκόταν υπό την προστασία της θεάς Αθηνάς. Όπως μας θυμίζει ο αρχαίος μύθος, στον αγώνα μεταξύ των θεών για την ανάδειξη του προστάτη των Αθηνών, που έγινε στον ιερό βράχο της Ακρόπολης, νικήτρια βγήκε η Αθηνά δωρίζοντας στους Αθηναίους την
"πρώτη ελιά του κόσμου", που φύτρωσε εκεί όπου χτύπησε το δόρυ της.
Για την καταγωγή της ελιάς ερίζουν η Συρία , η Μικρά Ασία, η Αβησσυνία και η Αίγυπτος. Το σίγουρο είναι ότι στον ευρωπαϊκό Μεσογειακό χώρο, ήρθε από την Ελλάδα, από Φοίνικες εμπόρους.
Από εκεί πέρασε στην Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Αμερική, Αυστραλία. Πάντως στην Ελλάδα καλλιεργείται από τα προϊστορικά χρόνια, όπως αποδεικνύουν ευρήματα ανασκαφών στην Κνωσό και τη Θήρα με τοιχογραφίες δέντρων και μηχανημάτων που μοιάζουν με ελαιοπιεστήρια.
Πανελλήνια Ομοσπονδία
Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων
Π.Ο.Π.Κ.Σ.
