Η Προανακτορική εποχή χωρίζεται σε τρεις φάσεις.

Στην πρώτη προανακτορική, όπου ο χαλκός δεν είχε ακόμη κάνει την εμφάνισή του και δεν είχε επηρεάσει τη ζωή τους, στη δεύτερη προανακτορική όπου το εμπόριο και η ναυτιλία αναπτύσσονται και αρχίζει η προμήθεια χαλκού και κασσίτερου και στην τρίτη προανακτορική, όπου νέα υλικά αλλάζουν τη ζωή των κατοίκων, την οικονομία και την επικοινωνία με τις γύρω περιοχές. Πολύτιμοι λίθοι, χρυσός και ελεφαντόδοντο από την Αίγυπτο χρησιμοποιούνται και δημιουργούν σημαντικά για την εποχή καλλιτεχνικά δείγματα. Πράγματι, ο ι πρώτες επαφές ανάμεσα στην Κρήτη και την Αίγυπτο ξεκινούν ήδη από τα μέσα της τρίτης χιλιετίας (2600 π.Χ. περίπου) και πιστοποιούνται κυρίως με ανταλλαγή αγαθών. Η δομή της προανακτορικής Κρήτης κατά την περίοδο αυτή δεν είναι γνωστή, αλλά είναι πολύ πιθανή η ύπαρξη μιας πρωτοαστικής οργάνωσης με επίκεντρα την Κνωσό. Η Αίγυπτος την περίοδο αυτή, ισχυρή ήδη δύναμη, εντυπωσιάζει τους Μινωίτες, αλλά και επιζητεί τις επαφές με την Κρήτη, ιδιαιτέρως με την Κνωσό. Οι σχέσεις αυτές ευνοήθηκαν λόγω  και της σχετική μικρής απόστασης Κρήτης - Αιγύπτου. Τα φυσικά λιμάνια της Μεσαράς πρέπει να αποτελούσαν τα αγκυροβόλια και τις βάσεις των μινωικών πλοίων που ταξίδευαν προς και από την Αίγυπτο. Την περίοδο αυτή, πρώτες ύλες για την κατασκευή σφραγίδων, φυλαχτών, ειδωλίων και κοσμημάτων, ήρθαν σε μικρές ποσότητες από την Αίγυπτο, καθώς και ημιπολύτιμοι λίθοι. Κατά την προανακτορική περίοδο και κυρίως κατά τα τέλη της, μπαίνουν οι βάσεις για την οργάνωση της παραγωγής, του εμπορίου και της μινωικής θαλασσοκρατορίας. Οι αλληλεπιδράσεις Κρήτης-Αιγύπτου εμπλουτίζουν τον πρώιμο μινωικό πολιτισμό, ο οποίος θα φτάσει στο απόγειό του, στις ανακτορικές περιόδους, που ακολουθούν…